A seguinte aprendizaxe que poida darse en ti, froito da lectura deste artigo ou do orixinal no que está baseado, é responsabilidade única da filosofía, que é o estudo dunha variedade de problemas fundamentais acerca de cuestións sobre a existencia, o coñecemento, a verdade, a moral, a beleza, a mente e a linguaxe [1]. As notas literais que poidas atopar nesta composición están recollidas da lectura do artigo “Futuro: posibilidad de ser” de Francisco Macías.

É a filosofía a que nos axuda en momentos de incertidume, a que aclara moitas das contradicións existenciais ás que estamos sometidos e nos proporciona ferramentas para continuar. A que damos importancia? a que non? está claro que o “saber facer” e o “aprender a aprender” son hoxe habilidades a desenvolver porque o futuro é máis que nunca incerto, porque non sabemos realmente que vai a ser de nós, pero é preciso facelo en condicións de reflexión, máis ben de “aprender a ser”, evitando posibles condicións impostas. Cruda é a realidade que debemos tentar integrar nas aprendizaxes dos nosos alumnos, a contradición existente entre a rapidez como característica diferenciadora do novo modelo social, e a tranquilidade necesaria para a maduración cognitiva. Esta realidade, como contradición, debe ser aceptada para formar base de outras capacidades máis importantes como a que nos indicaba a antropóloga Margaret Mead cando dicía “non dubides xamais da capacidade de tan só un grupo de cidadáns conscientes e comprometidos con mudar o mundo”.

“Estamos deseñados para buscar certidumbres, polo que apostamos polo uso de “prospectivas”. Así, somos un proxectos, non estamos rematados nin predefinidos: o ser humano non nace, faise.”

E esta mesma filosofía, como todas as humanidades, atópanse en risco coa aplicación da nova lei educativa: a LOMCE. Os movementos de base a través de plataformas de defensa ou de diferentes colectivos, estanse a amosar preocupados e isto é porque pensan en términos de futuro, como é natural.

“O home existencial, vive na unión de pasado-presente-futuro. O presente, a dimensión na que nos movemos, é o punto de unión entre as outras dúas dimensións temporais. Sen pasado non seriamos o que somos. Sen futuro, motor que nos proxecta, non habería motivo para seguir adiante nin a posibilidade de chegar a ser. Dende unha perspectiva existencialista, somos pasado-presente-futuro dun mesmo, unidos nun só instante, no noso aquí e agora.”

(…)

“A posibilidade […] exerce unha dobre función dialéctica na alma. En primeiro lugar, por medio da posibilidade a alma pode representarse de infinitas formas sen que o tempo sexa obstáculo para isto, pode construír racionalmente as normas nas que debe suxeitar a súa existencia, universalizando o concreto; pode idear esquemas onde a realidade quede finalmente resolta; (…) Pola contra, a posibilidade, polo seu carácter aberto, convértese para a conciencia do “eu” en angustia; pois a condición para que todo sexa posible é que nada sexa real, xa que a determinación do real atópase no límite da posibilidade (Guerrero, 1993: 87)”

Que importante parece logo que os nosos alumnos soñen, canto máis mellor. Só cando eramos nenos e careciamos de “pasado” estabamos en disposición de facelo sen máis preocupación. Cando só tiñamos presente e futuro o noso traballo era soñar, soñar, soñar, soñar… pois ben, que mellor que os nosos alumnos soñen; e a pregunta: estamos a crear ambientes escolares que o favorecen?

O noso papel, como profesionais da educación podería ser a integración destes soños nos pequenos proxectos creativos que se vaian a desenvolver… o resto viría rodado. Que ben considerarnos “profesionais dos soños”.

Pero…

“Con que intencións construímos proxectos que, en moitas ocasións, non se realizarán? Nun primeiro momento, e co afán de parecerse aos deuses, o home pretende anticiparse ao seu futuro. Co fin de non cometer erros polas súas decisións, cada ser humano planifica o que fará ao día seguinte. Móvese baixo o imperativo hipotético de “si fago isto podería pasar aquilo”. Por tal motivo, o ser humano prefire realizar este exercizo de xeito intelectual e non arriscarse a fracasar nun futuro non moi afastado. Pensa que con iso librouse do erro no futuro, un erro que se puido converter en acerto e que puido abrir novas posibilidades de ser. (…)”

“Pero sobre todo, o ser humano planifica para poder ser el mesmo. O futuro amósaselle como o motor que o incita a ser, que o invita a seguir camiñando cara o obxectivo proxectado. Sen ese futuro, a existencia veríase baleira, porque aquilo polo que se traballou non tería razón de ser.”

“O deber de todo home é ter vocación”. Kierkegaard (2007b)

E logo que?

Deixar soñar non significa necesariamente debuxar un ecosistema de cor rosa e sobreprotexido. A xestión das emocións implica a aceptación do conflito. Debemos crear ambientes felices para os nosos rapaces pero non dende a evitación, senón dende a aceptación como unha das bases para a intervención educativa.

“O sentimento do futuro: a angustia.Cando nos enfrontamos ao futuro que queremos construír, a emoción encóntrase ao máximo nivel, súannos as mans, a transpiración do corpo é constante, os ollos non se separan dos pes, tratando de aferrarse á realidade na que se encontran, pero a mente contradí os nosos ollos, facendo que os pensamentos se afasten de ese instante e queiran remexer no futuro; a ansiedade déixase sentir, pois aínda que o home trate de aferrarse á seguridade da realidade na que vive, non pode deixar de pensar no porvir”

[1] http://es.wikipedia.org/wiki/Filosof%C3%ADa

Todos somos libres para soñar (..) Ser niño es un tesoro que hay que cuidar en él está el futuro que un día vendrá tan lleno de belleza y fragilidad es siempre lo primero que hay que salvar. Vídeo recogido do Blog de Susana Vila Recantos da Aula	USA for Africa (Unión de Apoyo de Artistas para Africa), fue el nombre bajo el cual cuarenta y cinco conocidos artistas, principalmente estadounidenses, liderados por Harry Belafonte, Stevie Wonder, Michael Jackson, Lionel Richie y Bruce Springsteen se reunieron para grabar el single “We Are the World” en 1985.